Berichten

door Roger Klaassen

Onze collega’s van ‘Les Amis de Hergé’ verstuurden vorige week nummer 67 van hun ledenblad. Het nummer wordt opgedragen aan de onlangs overleden Kuifje-kenner Yves Horeau (in de Nederlandse taal ken ik van hem alleen het boek ‘Kuifje, Haddock en de schepen’).

Het is weer een nummer zoals we dat kennen: door deskundigen geschreven artikelen over luchtige en zwaardere onderwerpen en keihard Kuifje-wetenschappelijk nieuws.

Enkele hoogtepunten:

• een artikel over de compositie van plaatjes uit Kuifje (met name voorgrond-achtergrond)
• een onbekend onvoltooid scenario voor Kuifje (slechts enkele pagina’s met hoofdrollen voor de familie Lampion)
• vallende boeken: een onderzoek naar de bekende promotietekening van Kuifje
• achtergronden bij ‘De Geheimzinnige Ster’
• Turkse Kuifjes
• het laatste (?) artikel van Yves Horeau over de fresco’s in het Klow-paleis uit ‘De Scpeter van Ottokar’
• een esoterisch artikel over Kuifje als ‘ingewijde’
• een artikel over Quick en Flupke en de band met de lezers
• enzovoorts enzovoorts

Mijn tip: leer Frans en word lid van ‘Les Amis de Hergé’.

door Theo Lenssen

Op 5 mei 2018, Bevrijdingsdag, werd op deze website aandacht besteed aan de door Erik Heuvel, in klare lijn getekende stripboeken “De ontdekking” en “De zoektocht”. Deze boeken hebben achtereenvolgens de Tweede Wereldoorlog in Nederland en de Jodenvervolg als onderwerp. Zo worden deze historische gebeurtenissen op een toegankelijke wijze voor jongeren uit het voortgezet onderwijs beschreven.
Wat niet in het artikel van 5 mei werd verteld is dat Erik Heuvel samen met scenarist Ruud van der Rol nog een stripboek in klare lijn heeft getekend dat zich in Indonesië, dat toen Nederlands-Indië heette, afspeelt. Dit boek, “De terugkeer”, behandelt eerst de situatie in deze voormalige Nederlandse kolonie voor de Tweede Wereldoorlog, dan de bezetting door Japan en vervolgens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd die volgt nadat de bezetter capituleerde.

Het boek gaat over Bas (81) die na 65 jaar, samen met zijn nichtje Maureen (24), weer terugkeert naar zijn geboorteland Indonesië (zie afbeelding hiernaast) . Aan de hand van zijn herinneringen worden de historische feiten verteld. Een methode die ook in “De Ontdekking” gehanteerd wordt. In dit laatste boek is Helena, een nicht van Bas, de vertelster. Doordat de hoofdrolspelers uit beide boeken een familieband hebben komen personen uit het ene boek ook even in het andere voorbij. Het gaat in dit geval om fictieve personen.

Oplettende Hergé-genoten komen bij de lijst van deskundigen die meewerkten aan “De Terugkeer” ook de naam van Tom van der Geugten tegen die als voormalig hoofdredacteur van Duizend Bommen! heel wat artikelen voor dit blad heeft geschreven. Zo komen we uiteindelijk van geschiedenisboeken, via Tom, toch weer bij de bedenker van Kuifje uit. Dat geschiedenisles en stripfiguren prima samen kunnen gaan had Tom al veel eerder aangetoond. Hij schreef er een artikel in twee delen over onder de naam “Kuifje in het geschiedenisonderwijs”. Het artikel staat in Duizend bommen! 15 en 16 uit 2003 en 2004.

Toevoeging van de redactie

Eric Heuvel heeft nog 2 verhalen getekend met de Tweede Wereldoorlog als onderwerp, “De Schuilhoek” en “Frontstad Rotterdam”. Met name het eerste verhaal is sterk verbonden met “De Ontdekking”, en dus ook “De Terugkeer”. De uitgeverij schrijft over “De Schuilhoek”: Het album is een regelrechte spinn-off van ‘De Ontdekking. Het initiatief kwam van het Markt 12 Museum te Aalten. De plaatselijke omstandigheden tijdens de bezetting worden verteld aan de hand van belevenissen van personages uit ‘De Ontdekking’. Het verhaal behandeld met name de onderduikingen die in dit deel van Nederland veel voorkwam.”

door Roger Klaassen (met dank aan Samy Herskowicz)

In de tuin van Kasteel Warmelo kun je op dit moment, tot en met 6 oktober, een aardige zandsculpturententoonstelling (onthoud die voor Scrabble!) zien. Het thema is ‘Kinderboeken’. Op de website van Tubantia kun je een filmpje bekijken met daarin een glimp van onze favoriete reporter.

Klik hier voor het filmpje.

door Roger Klaassen (met dank aan Samy Herskowicz)

De maanavonturen van Kuifje staan dit jaar in de schijnwerpers omdat het dit jaar vijftig jaar gelden is dat Neil Armstrong voet zette op de maan – het zal niemand ontgaan zijn. Het is ook te merken aan de kavels die morgen geveild worden bij Artcurial in Parijs.

Daar wordt onder andere dit origineel te koop aangeboden. In 2016 bracht deze zelfde pagina 1,55 miljoen euro op. Dus als je nog wat spaargeld hebt liggen: sla je slag.

Voor Kuifje-liefhebbers en maan-liefhebbers is er ook deze litho (geschatte waarde 15.000-25.000 euro). De litho is door diverse Apollo-astronauten gesigneerd. Helaas niet door Neil Armstrong, maar wel door zijn collega Apollo 11-astronaut en de tweede mens op de maan Buzz Aldrin. Die was dus één voetstapje later dan Armstrong, een kleine stap voor een mens maar een grote sprong voor het verschil in wereldfaam en bekendheid.

Verder heeft de veiling nog diverse originelen van Hergé en van de Studio Hergé – en natuurlijk ook veel kavels van andere tekenaars. Alles is te bekijken op de site van Artcurial.

door Roger Klaassen (met dank aan Samy Herskowicz)

Volgers van onze blogberichten zullen inmiddels wel gemerkt heb dat ik hou van Kuifje in de echte wereld. Zo kreeg ik een diner-tip voor als ik in de buurt ben van Kolkata (het voormalige Caluctta), in India. Daar kun je wafels en friet met mosselen eten in de ‘Tintin & Brussels Club’.

Helaas, ik denk niet dat ik binnen afzienbare tijd in Kolkata zal komen. Voorlopig zal ik het moeten doen met onderstaande foto’s.

door Roger Klaassen (met dank aan Samy Herskowicz)

Mount Eerie is een muzikaal project van de Amerikaan Phil Elverum. Ik kende de beste man niet, al maakt hij al vanaf 2004 cd’s en lp’s. Vorig jaar verscheen zijn lp ‘Now only’, met daarop het nummer ‘Tintin in Tibet’. Je kunt het nummer hier beluisteren.

Alle liedjes op de lp gaan over Geneviève, zijn overleden vrouw. In het lied ‘Tintin in Tibet’ haalt Phil Elvereum herinneringen herinneringen op aan een reis, die hij met haar maakte. Een van die herinneringen gaat over het hardop voorlezen van de Franse editie van ‘Kuifje in Tibet’, liggend met zijn hoofd op haar schoot en dromend van sneeuw en hoge bergen.

Op de albumcover geen Kuifje, geen Tchang of Tibetaanse monnik, maar wel een plaatje van Rascar Capac. Hmmm… we gaan de andere liedteksten er ook eens op naslaan. Hieronder in elk geval ‘Tintin in Tibet’.

Tintin in Tibet
Mount Eerie

I sing to you
I sing to you, Geneviève
I sing to you
You don’t exist
I sing to you though

When I address you, who am I talking to?
Standing in the front yard like an open wound
Repeating “I love you”, to who?
I recorded all these songs about the echoes in our house now
And then I walked out the door to play them on a stage
But I sing to you

I picture you
When we first met, you were 22
I drove my truck onto the ferry to Victoria in the morning
Where we met and talked forever in your apartment with evening falling
So I brought my blankets in and slept on the floor right next to your bed
In the morning, barely awake, I saw you standing right above me
Peeling an orange and looking hungry
“Do you want some?” you asked me
And then just avalanched into me with pieces of orange
And weight and kissing and certainty

I remember you a few days later in Tofino
Where we’d driven to play a show you’d set up for us at a surf shop to no one
Then we slept in the back of my truck and got woken up by the cops
So we went down to the fishing boat dock to ask whoever for a ride
Across the water to Meares Island to just get left there for the day
And we did that and brought some food to eat and went through the big trees
Abandoned and in love, totally insane, apart from the rest of the world
We had finally found each other in the universe

Lying on the rocks, waiting for the boat to come pick us up
I read the one book we had with us aloud
With my head on your lap, sinking into you
Tintin in Tibet in French
And we thought of devotion and snow and distant longing in the Himalayan air
High and cold, with a bell ringing out

And then right before you died, thirteen years later in our house
I remember through your gasping for oxygen, you explained
That you were thinking about that high, cold air
Wrapping the globe, singing above the mountains of the Gods

And I do picture you there, molecules dancing
But I’d rather you were in the house watching the unfolding everyday life
Of this good daughter we made
Instead of being scattered by the wind for no reason
So I sing to you

Songwriters: Phillip Whitman Elverum
Songteksten voor Tintin in Tibet © Kobalt Music Publishing Ltd., SC Publishing Dba Secretly Canadian Pub.

door Roger Klaassen (met dank aan Samy Herskowicz)

In januari werd een nieuw tijdschrift aangekondigd ‘Tintin, c’est l’aventure’. Of wat zeg ik nu? Tijdschrift? Nee, het gaat hier om een ‘mook’ – een kruising tussen een book en magazine.

Het eerste nummer verschijnt op 19 juni en het zal 15,99 euro kosten.

Thema – hoe kan het ook anders – is de maanreis van Kuifje. Op de cover wordt een artikel aangekondigd over ‘Van de droom van Hergé tot aan de XSpace revolutie’. Dan verschijnt er in het nummer een strip van Yslaire, waar ik zelf nogal benieuwd naar ben: wordt er een link gelegd met Kuifje? Verder een artikel over avonturier Antoine de Maximy, een reportage van een poolreis van Matthieu Tordeur en een artikel over ‘bovennatuurlijk’ toerisme in Schotland.

door Roger Klaassen (met dank aan Gé Bom)

In de loop van dit jaar zijn er al heel veel artikelen verschenen over de negentigjarige Kuifje. Meestal gaat het om opgewarmde teksten die op de plank lagen of in de persmap zaten. Maar in jaargang 2019, nummer 3, van het blad Autoweek Classic staat dan weer een heel prettig artikel van de hand van Lucas Verbeke: ‘Plankgas over de klare lijn’.

In het artikel staat voor de stevige Kuifje-fan niet veel nieuws, maar de auteur weet zijn eigen visie op de strip en het werk van Hergé origineel naar voren te brengen – het laat zien dat hij ofwel zelf een Kuifje-liefhebber is, ofwel zich stevig heeft ingelezen in zijn onderwerp. En dan was ik verrast door de rijkdom aan illustraties bij het artikel – dat zie je helaas ook niet te vaak.

Het artikel begint met het ontstaan van het kuifje van Kuifje in ‘Sovjets’, en meteen gaat de auteur door met het duiden van de betekenis van dit eerste Kuifje-verhaal. Een onvolmaakte jeugdzonde, matig getekend, maar toch: de noviteit van een strip in 1929, met tekstballonnen en een dynamiek die van de pagina’s spat. Het is een ontdekkingstocht voor de lezer, maar ook voor Hergé zelf.

Natuurlijk, het gaat om een auto-tijdschrift, dus er wordt veel over auto’s gesproken, maar Verbeke gebruikt het als opstapje om uitleg te geven over de verteltechniek van Hergé. De auto’s bewegen van links naar rechts, en Hergé tekent Kuifje in een auto vaak van voren, en de boeven in een auto vaak van achteren – een teken van de laffe vlucht van de slechterikken.

En zo verrast de auteur ons nog een aantal keer met rake inzichten. Hergé documenteerde zich goed, maar dat alleen is onvoldoende om het succes kan verklaren: ‘De kracht van het complete Kuifje-epos is daarom ook niet te reduceren tot één enkel aspect. Hergés tekengave is vooral terug te vinden in de cinematografische camerastandpunten, de grafische vlakverdeling, het egale kleurgebruik en de bijna filmische verhaaltechniek die hij gebruikt.’

Heel amusant vond ik de uitweidingen over de reclame-uitgaven en tekeningen die door de Studios gemaakt werden, ook na de dood van Hergé. De auteur van het artikel is duidelijk niet over te spreken over de aantasting van de ‘klare lijn’ en al helemaal niet over de advertenties met een ingeplakte foto van een Citroën 2CV – zie het fotobijschrift hierboven.

Ten slotte probeert Lucas Verbeke de aanhoudende populariteit van een strip waarvan al bijna 40 jaar geen nieuw album is verschenen te verklaren – en slaat mijns inziens de spijker op zijn kop: ‘Met z’n 90 levensjaren heeft Kuifje de jeugd van 7 tot 77 jaar al ruimschoots overleefd. Zelfs de meest recente Kuifje-film van Peter Jackson (onder regie van Spielberg) voelt op sommige momenten aan als een anachronisme, maar het getekende verhaal blijft tijdloos. Realistische beelden tonen namelijk de werkelijkheid, terwijl de abstractie van het beeldverhaal veel meer de pure verbeelding aanspreekt. Wat in overdrachtelijke zin natuurlijk ook geldt voor alle auto’s die erin voorkomen.’

Kortom: ik was blij verrast zo’n artikel als dit in een autotijdschrift terug te vinden – vandaar dat mijn samenvatting een beetje uit de hand liep (het artikel is 6 pagina’s).

Het artikel is te lezen op deze site – helaas achter een betaalmuur…

door Heiko Strietman

Kuifje laten vereeuwigen op je lichaam. Er zijn weinig tot geen fanaten die zo ver gaan. Maar Boris De Bisschop uit Gent deed het wel.

Een vlaag van verstandsverbijstering? Integendeel. Een weloverwogen besluit. De nu 44-jarige Boris De Bisschop kijkt met veel trots terug op de afgelopen jaren, waarin stap voor stap de Kuifje figuren letterlijk tot leven zijn gekomen op zijn lichaam. ‘Het idee ontstond toen ik vijfentwintig jaar was. Ik hield al van Kuifje sinds mijn zevende en ik besefte dat ik die ook nog op mijn 77e zou willen zien. Maar toen is dat bij een idee gebleven. Pas toen ik dertig werd kwam de eerste tattoo. En dat is Kuifje uit het album De Scepter van Ottokar.’

Die eerste tatoeage kwam op zijn kuit. Dat was met een reden. Doordat Kuifje op de afbeelding wandelt en Boris zijn kuit beweegt tijdens het lopen lijkt het alsof Kuifje ook loopt. En dat is niet de enige reden dat de Vlaamse Kuifjefanaat voor deze afbeelding uit dit specifieke album koos. Want Boris De Bisschop heeft nog een andere hobby, waar het verhaal over ‘De scepter van Ottokar’ goed bij past. ‘Dat is de Tweede Wereldoorlog en alles wat ermee te maken heeft. En met dit verhaal waarin een staatsgreep tussen Bordurië en Syldavië gaande is, kom je volgens hem dicht in de buurt van de oorlogssfeer.’

De eerste tattoo smaakte naar meer. En wat zou Kuifje zonder zijn viervoeter zijn. De tweede tatoeage laat zich raden: dat werd Bobbie. Maar ook daarna waren de smaken van Boris nog niet op. Als derde kwam Rascar Capac op het lichaam. Net als Bobbie prijkt hij op de rechterarm van Boris. En geloof het of niet, er was bovenaan nog een plekje over voor de vierde en voorlopig laatste tattoo: de Kuifje raket. En van al die ‘vereeuwigde’ plaatjes geniet Boris nog elke dag. ‘Kuifje is een deel van mijn persoonlijkheid en de tattoo’s zijn dat ook, want ik ben met hem meegegroeid en Kuifje is een personage waar ik tegenop keek als kind. Al vind ik het nu wel jammer dat Kuifje nooit drinkt en niet naar vrouwen kijkt, maar dat is nu eenmaal zo. Hij blijft hoe dan ook in mijn leven’, zegt Boris lachend. En dat krijgen zijn kinderen ook van hem mee. ‘Ik heb twee zonen van 13 en 16, die ik dat al van jongs af aan probeer door te geven. In het begin zag m‟n jongste zoon Kuifje en dan dacht ie dat ik het was. Want hij linkte Kuifje aan Kuifje op mijn kuit. Naast de stripboeken heb ik vaak de tekenfilms met ze gekeken. En ik moet bekennen dat ik alvast spullen dubbel probeer te verzamelen. Zodat als ik ooit kom te overlijden, ze daar geen ruzie over hoeven te maken. Al merk ik dat het verzamelen er vooral bij de jongste in zit.’

Wie overigens denkt dat het bij die vier tatoeages blijft, heeft het mis. ‘Ik heb nog een wens!’ zegt Boris vastbesloten, ‘Ik wil dolgraag nog Haddock die in de raket achter een bol Whisky aan zweeft (die door de gewichtloosheid uit de fles is gekomen, red.). Maar ik ben nog maar 44, dus ik heb nog wel even de tijd (lacht).’ En zo blijkt het Kuifje-tatoeage-avontuur van Boris De Bisschop nog lang niet ten einde.

door Roger Klaassen

Kuifje werd dit jaar negentig jaar oud – u had er vast al wat over gehoord… France Culture heeft een aardig initiatief genomen (in samenwerking met Moulinsart, La Comédie Française en het Orchestre National de France): er zijn drie avonturen op muziek gezet.

Het gaat om bewerkingen van ‘De Blauwe Lotus’ en het tweeluik ‘De 7 kristallen bollen’ en ‘De Zonnetempel’. Vanaf 22 april zijn ze allemaal te beluisteren op de site van France Culture en daar ook te downloaden als podcast: klik hier. Nu kun je daar al delen uit ‘Kristallen Bollen’ beluisteren.

Ik ben wel benieuwd of het gaat om nieuwe composities of dat er delen van de bekende Zonnetempel-musical zijn overgenomen. De schrijver (Seth Gaaikema) had daar op kundige wijze extra scènes aan toegevoegd om Bianca Castafiore een grotere rol te geven – gebaseerd op delen uit ‘Juwelen’. Afwachten maar.